Herhangi bir kaza vuku bulduğunda veya herhangi bir yerde afet meydana geldiğinde, acil olarak yürütülecek en önemli çalışmaların başında haberleşme, ulaşım, arama ve kurtarma faaliyetleri ve sağlık hizmetleri gelmektedir. Bu faaliyetlerin planlı ve organize bir şekilde yapılması ise son derece önemlidir.

Arama ve kurtarma çalışmalarının amacına ulaşması her şeyden önce iyi bir planlama ve organizasyon ile mümkün olacaktır. Planlama;arama ve kurtarma işini yaparken ileriye bakılmasına ve kolay seçeneklerin bulmasına yardım eden bir süreç olarak düşünülebilir. Arama ve kurtarma planı ise; Arama ve kurtarma hizmetlerinin hazırlıklarını destekleyen amaçları, düzenleri ve usulleri açıklamak için ulusal ve uluslararası arama ve kurtarma yapısının tüm seviyelerinde mevcut olan dokümanları açıklamakta kullanılan genel bir terimdir.

Organizasyon ise, arama ve kurtarma çalışmalarının amaçlarına ulaşabilmesi için hangi işlevleri yapması gerektiğine ve bu işlevleri yapacak kısımların birbirleriyle ahenkli çalışacak şekilde oluşturulmasına bu organlarda çalıştırılmak üzere gerekli olan beşeri ve maddi sermaye unsurlarının tedariki ve uyumlu hâle getirilmesine ilişkin süreçlerden oluşmaktadır.

Arama ve kurtarmada koordinasyon ise, "pek çok farklı unsurun bir bütün olarak etkili bir şekilde çalışmasını sağlamak veya belli bir amaca ulaşmak için turlu işler arasında bağlantı, ilişki, düzen ve uyum sağlamaktır”.

Arama ve kurtarma çalışmalarının başarılı bir şekilde sonuçlanması iyi bir planlama ve organizasyon ve aynı zamanda da etkili bir koordinasyon ile mümkün olmaktadır.

Arama ve kurtarma çalışmaları sırasından yapılacak olan yanlışlıklar, geri dönülmesi mümkün olmayan olaylara neden olabilecektir. Bu nedenle "planlama ve organizasyon” bunun hatasız bir şekilde yapılmasını gerektirmektedir. Bu bölümde, arama ve kurtarma faaliyetlerinde planlama ve organizasyonun önemi vurgulanmış, planlama ve organizasyon safhaları hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonraki aşamalarda ise, arama ve kurtarma şemaları ve görevler hakkında bilgiler verilmiştir.